Azaroak 20 Trans memoriaren nazioarteko eguna

Azaroaren 20an Trans Memoriaren Eguna ospatzen da. 1998. urteko Azaroaren 20an, Rita Helster hil zuten Massachusetts-en, ordutik aurrera, bere hilketa krudelari eta komunikabideetan jaso zuen gutxiespenari aurre egiteko (bere antzinako izenarekin (dead name) tratatzea, albisteetan gertatutakoak ia oihartzunik ez izatea, emakumez jantzita joatea eta sexu-lanean aritzea bere heriotzaren arrazoia zela iradokitzea), gaurko eguna Rita Helster eta bera bezalako gorrotoaren biktima erailak omendu eta trans komunitateak oraindik bizi duen etengabeko bortizkeria gogorarazteko ospatzen da.

Zehaztu behar da Trans pertsonez hitz egiten denean Transexual, Transgenero, Travestis, genero ez-bitarreko pertsonak edo beren kultura edo kosmobisioagatik gizarte zisheteropatriarkal baten binarismo zapaltzaileari aurre egiten jarraitzen duten pertsonak aipatzen direla.

Trans pertsonek indarkeriaren eta gorrotoaren biktima izaten jarraitzen dute, erasoak, umiliazioak, bortxaketak eta hilketak jasaten dituzte, eta, zoritxarrez, kasu askotan isilarazi, baztertu edo gutxietsi egiten dira.

Sexu-orientazioagatik edota genero identitateagatik jasotzen diren gertakarien txostenean (2019ko maiatzetik-2020ko apirilera) Ikusgunek. Gasteizko LGTBI+fobiaren aurkako behatokiak 3 gertakari jaso zituen, eta apirilaz geroztik beste hiru jaso dira. Horietako bat genero-nortasunagatik asilo politikoa eskatu duen emakume trans bat jipiotua izatea.

Nazioarteko erakundeek jasotako datuen arabera, TdoR (Trans Day of Remembrance) edo TMM (Trans Murder Monitoring) erakundeek, 2020an, 350 trans eta genero-askotariko pertsona erail zituzten 2019ko urriaren 1etik 2020ko irailaren 30era, % 6ko igoera 2019ko eguneraketatik. Hilketa gehienak Brasilen (152), Mexikon (57) eta Estatu Batuetan (28) gertatu ziren, 2008ko urtarrilaren 1etik 2020ko irailaren 30era bitartean mundu osoko 75 herrialde eta lurraldetan 3664 kasu jaso ziren guztira. Baina zifra horiek ez daude osorik; izan ere, datu horiek ez dira sistematikoki jasotzen herrialde gehienetan, eta familiek, agintariek eta hedabideek genero okerreko pertsonari egiten diote erreferentzia etengabe, eta ezinezkoa da erregistratu gabeko kasuen kopurua zenbatzea.

COVID-19ren pandemiaren ondorioz, eta poliziaren arrazakeria eta basakeriaren gorakadaren ondorioz, trans eta genero- askotariko pertsonen bizitzak arrisku handiagoan daude. Datuak honako hauek dira: COVID-19k neurriz kanpoko inpaktua eragin die transei mundu osoan, batez ere baztertuenei, hala nola emakume beltzak eta arrazizatuak, sexu-langileak, migratzaileak, gazteak eta pobrezian bizi direnak.

Zenbakien eta ehunekoen irudikapen estatistikoaren atzean, baloratu ditugun eta gizarteak babestu ez dituen bizitzak dituzten pertsonak daude. Datuek adierazten digute emakume transexual migratzaile eta beltzak ahulagoak direla eta sarriago erasotzen dituztela. Estigma sozialak eta sexu-lanaren kriminalizazioak abusura, esplotaziora eta indarkeriara eramaten ditu sexu-langileak. Aldi berean, talde horiek behin eta berriz isilarazten dira eta gutxiesten dira gure komunitate eta gizarteetan. Nahiz eta COVID-19k pertsona guztiei eragiten dien, desberdintasun sozialak areagotu egiten dira pandemiarekin, eta nabarmendu egiten dira legedian eta transen eta generoen babes sistematikoan dauden arrailak.

Baina, era berean, gure ustez erailketa transfoboak ez dira gaur bezalako egun batean salatu behar bakarrik, gorroto horren biktimekin batera gogoan izan behar ditugu, gizarte-bazterketaren ondorioz min, arbuio, irain edo miseria jasan dutenak, suizidioa baino irtenbiderik ikusi ez duten trans pertsona guzti hoiek.

Transfobia, pertsonen arteko indarkeria ez ezik, erakundeen indarkeria gisa ere islatzen da; izan ere, horiek gu babesteko betebeharra betetzen ez dutenean, trans pertsonen diskriminazioa eta zapalkuntza sistematikoa prebenitzeko legeak eta bitartekoak sortu edota aplikatzen ez dituztenean, jasaten dugun transfobiaren errudunak ere badira.

Mobilizatu egin behar dugu transen aurkako indarkeriari buruzko kontzientzia sortzeko eta haren aurka borrokatzen hasteko.